De computer

Ik herinner mij een geweldige aflevering van De Collega's. Heel de verdieping staat in rep en roer als er plots een gigantische kartonnen doos verschijnt aan het onthaal. Baconfoy is ervan overtuigd dat de doos de langverwachte computer bevat. Begin jaren '80 had dat nog een vreselijk negatieve bijklank. Automatiseren stond symbool voor afdankingen of bijscholingen. Op het einde van de aflevering blijkt er natuurlijk iets helemaal anders in de doos te zitten. Alleen, ik weet niet meer wat.

Maar het is akelig reëel, dat verhaaltje. Toen ik in 1996 begon te werken bij een klein softwarehuis kreeg ik de opdracht om een bestaand computerprogramma te herschrijven. Het was 4 jaar oud en de eerste ploeg programmeurs had het opgegeven. Ik kreeg zes maanden om het opnieuw te ontwikkelen. Dat lukte ook en de komende jaren groeide het verder uit. Eén van de extra modules die ik bijmaakte was een tijdsregistratie.

We installeerden de module in een eerste drukkerij die het mee ging uittesten. De drukkerij werd uitgerust met extra computers, dus naast de administratie kwamen er ook schermen naast de drukpersen staan. De drukkers werden geacht om in te geven aan welke job ze gingen werken en hoe lang dat duurde. De module was heel erg eenvoudig gehouden. Enkel een jobnummer en een werkcode diende ingegeven te worden. Dus als de drukker ging drukken, had ie daar een code voor. Als hij de drukpers moest kuisen, had ie een andere code. Elke persoon had hoogstens 10 codes, en die werden naast de computer weergegeven op een lijstje.

Ik dacht dus dat het niet beter kon dan dat. Toch is er in die eertse drukkerij enorm veel weerstand gekomen van de mensen die het moesten gebruiken. Het was te moeilijk, er was tijdverlies, het ging te traag... Eén van de aanpassingen die onmiddelijk moest gebeuren was de registratie van de tijd zelf. Ik hield ook de seconden bij, en men vond dat erg aanstootgevend. Later bleek ook dat de gebruikers de tijd van de PC zelf aanpasten om zo te knoeien in hun uren. Dat heb ik moeten beveiligen.

Uiteindelijk bleek dat de mensen die het toen gebruikten er niet meer mee konden leven. De drukkerij had vijf drukkers in loondienst en ze hebben allemaal ontslag genomen. De zaakvoerder zat met de handen in het haar, want plots viel de productie helemaal stil. Toch heeft hij redelijk snel nieuwe mensen gevonden en na een jaar bleek dat hij de oorzaak van het ongenoegen ontdekt had.

De vijf nieuwe mensen werkten veel efficiënter. Al enkele jaren was de drukkerij klanten aan het verliezen omdat hun drukwerk te duur werd. En niemand wist waarom. Maar door de gegevens uit de tijdsregistratie bleek dat er tussen de eerste personeelsleden echt wel rotte appels zaten. Ze werkten niet of nauwelijks en het systeem liet dat toe.

De jaren daarna zijn er op de administratie nog twee personen verdwenen, en die werden niet vervangen. Maar dat was natuurlijk ook de bedoeling van ons programma, de administratie moest automatisch. Offertes werden automatisch gemaild en gefaxt, facturen rolden zo uit de printer zonder dat ze moesten worden opgemaakt.

Ik vond dat toen best wel lastig. Alleen al in die ene drukkerij heeft het programma dus zeven banen gekost. Ik was erg blij met wat ik deed en ik was er best trots op. Maar dat knaagde toch wel. Telkens als er een ideetje bijkwam speelde het mee. Misschien verliest iemand zijn job als ik dit programmeer?

Uiteindelijk is dat natuurlijk niet zo. Als ik het niet had gemaakt, had de drukkerij wel andere software aangekocht die ongeveer hetzelfde deed. En toen ik die aflevering van de Collega's een paar jaar geleden terug zag moest ik er opnieuw aan denken. Het geweten heeft ooit geknaagd. Maar ik ben erover hoor ;-)